Purpurka. Co to takiego?

28 lipca 2017 Helena Leśniowska Bez kategorii

Purpurka to nazwa charakterystycznej chusty noszonej na Górnym Śląsku, wykonanej z kretonu w kolorze ciemnej czerwieni, z drukowanymi motywami kwiatowymi dookoła, wiązanej z tyłu głowy. Purpurka ma dwie cechy charakterystyczne: nosiły ją tylko i wyłącznie mężatki, zakładały ją wyłącznie do stroju paradnego przeznaczonego na uroczystości rodzinne, kościelne i patriotyczne. Purpurki były znane i wykorzystywane przede wszystkim w przemysłowej części Górnego Śląska, w Piekarach Śląskich, Mysłowicach, okolicach Bytomia, Katowic, Zabrza i Chorzowa. Spotykane były również w Raciborzu i Wrocławiu. Popularny sposób wiązania tejże chustki określano „na Polkę”.

Warsztaty tradycyjnego wiązania purpurki prowadzone przez mistrzów tradycji, film dokumentalny oraz filmy instruktażowe zrealizowane podczas warsztatów, ich udostępnienie i wydanie na płytach, przeprowadzenie badań ankietowych, które posłużą gromadzeniu danych n.t. osób kultywujących tradycję lokalnego stroju ludowego to główne działania Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach w ramach projektu „Purpurka na Polkę. Instrukcja obsługi”. 26 lipca rozpoczęły się warsztaty. Pierwsze w Mysłowickim Ośrodku Kultury, kolejne 23 sierpnia w Świętochłowicach (Centrum Kultury Śląskiej – Wieże KWK Polska), następne w Piekarach Śląskich: 6 września w Miejskim Domu Kultury w dzielnicy Szarlej, 20 września w Dzielnicowym Domu Kultury w Dąbrówce Wielkiej. Dobór miejsc nie jest oczywiście przypadkowy i wiąże się z tradycją noszenia purpurki na tych terenach Górnego Śląska. Do współpracy zaproszeni zostali mistrzowie tradycji z miejscowości, w których odbywają się warsztaty: Tadeusza Wrona z Mysłowic, Grzegorz Stachak ze Świętochłowic, Cecylia Zawodny i Danuta Szczogiel z Piekar Śląskich. Podczas warsztatów będą prowadzone badania ankietowe oscylujące wokół purpurki i tradycji stroju śląskiego. Projekt zostanie podsumowany 21 października w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”. Tam zobaczymy zrealizowane materiały filmowe, będzie też okazja do spotkania z mistrzami tradycji oraz wspólnej plenerowej fotografii. Projekt jest współfinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Bezpośrednią koordynacją zajmuje się Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, dział Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach.